„Podobnie
jak tydzień bierze swój początek i osiąga szczyt w obchodzeniu dnia
Pańskiego, który zawsze ma charakter paschalny, tak szczyt całego roku
liturgicznego jaśnieje w świętym paschalnym Triduum Męki
i Zmartwychwstania Pańskiego, do którego przygotowujemy się w okresie
Wielkiego Postu i które przedłużamy w radości w ciągu
pięćdziesięciu dni” (Kongregacja Kultu Bożego, List okólny o
przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych z 16 stycznia 1988 r., nr 2). Wielkanoc,
stanowiąca centrum roku liturgicznego i obchodzona przez trzy święte dni
Triduum Paschalnego nie może zostać przeniesiona na inny termin (zob. Dekret
Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 19 marca 2020
roku).
Jednak
obchody tegorocznych Świąt będą przebiegały w nadzwyczajnej sytuacji
spowodowanej wprowadzeniem przez władze państwowe stanu epidemii i wynikających
z niego ograniczeń. Niezależnie od warunków, dla chrześcijanina Wielkanoc jest
największym i najważniejszym świętem, do którego należy się właściwie
przygotować i głęboko je przeżyć.
Na ten szczególny okres
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła wytyczne
dotyczące celebracji liturgii Triduum Paschalnego w krajach dotkniętych epidemią.
Na ich podstawie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski dokonało adaptacji do
warunków w naszym kraju, polecając biskupom diecezji wydanie szczegółowych rozporządzeń.
Mając powyższe na uwadze
zarządzam dla całej Diecezji Włocławskiej, co następuje:
- Przygotowując
liturgię Niedzieli Palmowej i Triduum Paschalnego należy przestrzegać obowiązku
ograniczenia liczby uczestników zgromadzenia liturgicznego według aktualnych
wskazań organów państwowych i służb sanitarnych.
- Aby
godnie sprawować liturgię najważniejszych dni roku liturgicznego, należy
przygotować posługujących przy ołtarzu, ograniczonych do koniecznego minimum i
osobę wykonującą śpiewy liturgiczne. Maksymalnie może to być pięć osób. Do
posługi nie można dopuścić dzieci i młodzieży przed ukończeniem 18. roku życia.
- Z
racji przedłużonej dyspensy od uczestnictwa w niedzielnej Eucharystii (z dnia
25 marca 2020 roku) przypomina się wiernym o
potrzebie modlitwy prywatnej i rodzinnej w duchu słów Jezusa Chrystusa: „gdzie
są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,20). Ta
nadzwyczajna sytuacja sprzyja temu, aby nasze rodziny stawały się coraz
bardziej domowymi Kościołami. Równocześnie zachęca się do przeżywania
celebracji Wielkiego Tygodnia za pośrednictwem dostępnych w mediach transmisji.
- Ponieważ
wierni w praktyce będą mogli modlić się w świątyni jedynie poza liturgią,
zezwalam, aby w wyznaczonych godzinach kapłani udzielali Komunii Świętej tym,
którzy o to poproszą, z wyjątkiem:
- Wielkiego
Piątku, kiedy to Komunii św. można udzielić poza liturgią tylko chorym, którzy
o to poproszą.
- Wielkiej
Soboty, kiedy można udzielać Komunii św. poza liturgią jedynie jako Wiatyku.
- Wierni
powinni też mieć możliwość przystąpienia do sakramentu pokuty (według wcześniej
określonych zasad organizowania miejsca spowiedzi). Dotyczy to zarówno
Wielkiego Czwartku, jak i Wielkiego Piątku oraz dnia Wielkiej Soboty.
- Sugeruje się też praktykę żalu doskonałego. Kodeks Prawa
Kanonicznego (kan. 960) wyraźnie wskazuje, że w razie niemożliwości fizycznej
obecności penitenta stosuje się inne drogi pojednania. Kodeks Prawa
Kanonicznego w kan. 916 wskazuje, że zawsze ilekroć istnieje poważna racja i
nie ma sposobności wyspowiadania się, wtedy dla usposobienia duszy do stanu
łaski wierny „jest obowiązany wzbudzić akt żalu doskonałego, który zawiera w
sobie zamiar wyspowiadania się jak najszybciej”. Katechizm Kościoła
Katolickiego w nr 1452 objaśnia, że „żal, który wypływa z miłości do Boga
miłowanego nade wszystko, jest nazywany żalem
doskonałym lub żalem z miłości (contritio). Taki żal odpuszcza grzechy
powszednie. Przynosi on także przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera
mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie
to możliwe”. Zawsze należy pamiętać, że uzyskane w ten sposób odpuszczenie
grzechów jest związane z obowiązkiem ich wyznania podczas najbliższej możliwej
okazji do spowiedzi, pod karą wpadnięcia na nowo w grzech śmiertelny, o ile
taki zaistniał.
- We
wskazanym czasie w okresie po epidemii, każda z parafii zorganizuje dzień
spowiedzi, podczas którego wszyscy, którzy obecnie praktykują akt żalu
doskonałego, będą mogli skorzystać indywidualnie z sakramentu pokuty.
- We
wszystkich celebracjach należy zrezygnować z uroczystej procesji na wejście i
udać się do prezbiterium krótką drogą, zajmując miejsca z zachowaniem wymaganej
odległości pomiędzy uczestnikami.
- W
dniach, kiedy wierni będą musieli pozostać w domach, bicie w dzwony podczas
śpiewu Chwała na wysokości w Mszy Wieczerzy Pańskiej i Wigilii
Paschalnej, a także podczas Mszy rezurekcyjnej nabiera szczególnego znaczenia.
- Zezwalam,
aby w kaplicach domów zamieszkiwanych przez duchownych, w klasztorach i
wspólnotach zakonnych była sprawowana Msza Wieczerzy Pańskiej, wielkopiątkowa
liturgia ku czci Męki Pańskiej i Wigilia Paschalna. Zakazuje się uczestniczenia
w tych liturgiach wiernym spoza wspólnoty.
NIEDZIELA PALMOWA MĘKI PAŃSKIEJ
- Upamiętnienie
wjazdu Pana do Jerozolimy powinno być obchodzone wewnątrz kościoła.
- W
Mszy Świętej tej niedzieli przewidziane są trzy formy rozpoczęcia,
upamiętniające pamiątkę wjazdu Chrystusa do Jerozolimy: procesja, uroczyste
wejście i zwykłe wejście. W tym roku nie wolno stosować formy pierwszej. W
kościele katedralnym należy zastosować drugą formę przewidzianą przez Mszał
Rzymski, zaś w kościołach parafialnych, oraz w innych miejscach trzecią
(wejście zwykłe), w której opuszcza się cały obrzęd
pobłogosławienia palm. Należy opuścić pokropienie palm wodą święconą.
WIELKI CZWARTEK – MSZA KRZYŻMA
- Mszę Krzyżma Biskup Diecezjalny będzie
sprawował w kościele seminaryjnym św. Witalisa z wąskim gronem księży reprezentujących prezbiterium Diecezji. Wszystkich kapłanów prosi się o duchową łączność.
- Podczas Mszy Krzyżma będzie konsekrowane Krzyżmo i zostaną
pobłogosławione oleje, tak jak zwykle. Oleje święte będą mogli odebrać
Wikariusze Biskupi dla parafii swojego rejonu, przed południem w Wielki Piątek
lub Wielką Sobotę, po wcześniejszym umówieniu terminu z Księdzem Kustoszem
Katedry. Następnie Wikariusze Biskupi przekażą oleje Księżom Dziekanom swojego
rejonu, a ci Księżom Proboszczom.
- Odnowienie przyrzeczeń kapłańskich odbędzie się w innym
terminie, podczas tradycyjnej pielgrzymki duchowieństwa, przewidzianej w tym
roku do włocławskiej katedry na dzień 28 maja, o ile ustaną restrykcje związane
z zagrożeniem rozprzestrzeniania się wirusa.
ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE
WIELKI CZWARTEK – MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
- Stolica
Apostolska udzieliła zgody, aby w Wielki Czwartek każdy kapłan mógł sprawować
Mszę Świętą nawet bez udziału wiernych.
- Zgodnie
z zaleceniem Stolicy Apostolskiej należy opuścić obrzęd obmycia nóg (mandatum).
- Należy
również opuścić procesję z Najświętszym Sakramentem i pozostawić Najświętszy
Sakrament w tabernakulum. Można też przenieść Najświętszy Sakrament najkrótszą
drogą do przygotowanego ołtarza przechowania (tzw. Ciemnicy), gdzie wierni będą
mogli modlić się indywidualnie. W obu
przypadkach po Komunii wiernych zostawia się puszkę z Najświętszym Sakramentem na ołtarzu. Po Modlitwie po
Komunii wszyscy klękają i śpiewają hymn Sław, języku, tajemnicę. Po jego
zakończeniu krótką drogą kapłan przenosi Najświętszy Sakrament do Ciemnicy, a
jeżeli się nie urządza, do tabernakulum i zamyka je.
WIELKI PIĄTEK MĘKI PAŃSKIEJ
- Odwołana zostaje wspólna celebracja Liturgii Godzin tradycyjnie
odbywająca się we włocławskiej katedrze w godzinach porannych.
- W uroczystej modlitwie powszechnej należy dodać – jako
przedostatnie, dziesiąte – okolicznościowe wezwanie o ustanie epidemii oraz za
chorych, zmarłych i znajdujących się w sytuacji zagubienia (stosowny tekst w oddzielnym
załączniku). Wezwanie ostatnie będzie jedenastym.
- Akt adoracji Krzyża przez pocałunek należy ograniczyć
wyłącznie do celebransa.
- Należy zrezygnować z adoracji indywidualnej i wspólnie
oddać cześć Krzyżowi, klęcząc na swoich miejscach i śpiewając stosowną pieśń.
Po ustaniu epidemii, zostanie rozważona możliwość zorganizowania diecezjalnej
uroczystości w Święto Podwyższenia Krzyża Świętego 14 września, w rocznicę
wydarzenia „Polska pod Krzyżem”.
- Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego
odbywa się najkrótszą drogą, bez uroczystej procesji, z zachowaniem modlitwy
podanej w mszale.
- Wieczorna adoracja Najświętszego Sakramentu w Wieki Piątek
może być okazją dla wiernych do przeżywania w odpowiednio małej grupie
tajemnicy paschalnej.
- W użyciu powinno być wówczas boczne wejście; należy dołożyć
starań, by w świątyni nie przebywało jednocześnie więcej niż 5 osób.
WIELKA SOBOTA
- Odwołana zostaje wspólna celebracja Liturgii Godzin
tradycyjnie odbywająca się we włocławskiej katedrze w godzinach porannych.
- Należy umożliwić wiernym adorowanie Najświętszego
Sakramentu w Grobie Pańskim, przestrzegając jednak wszystkich ograniczeń
związanych z epidemią. Tak jak poprzedniego wieczoru, w użyciu powinno być
boczne wejście; należy dołożyć starań, by w świątyni nie przebywało
jednocześnie więcej niż 5 osób
- Przy
Grobie Pańskim nie mogą pełnić warty strażacy ani inne służby.
- W parafiach nie należy organizować poświęcenia pokarmów na
stół wielkanocny (ani w kościele, ani poza kościołem). W tym roku tzw.
„święconka” ma mieć charakter liturgii domowej. Przed śniadaniem niedzielnym
błogosławieństwo wypowiada ojciec, matka lub inna dorosła wierząca osoba, korzystając
z modlitwy, która zostanie podana, albo w zwykły sposób, odmawiając modlitwę
przed jedzeniem. Nie używa się wody święconej. Tekst
modlitwy (w załączeniu) zostanie udostępniony na stronach internetowych
diecezji i parafii oraz w mediach społecznościowych.
ZMARTWYCHWSTANIE PAŃSKIE
WIGILIA PASCHALNA
- Wigilię
Paschalną można rozpocząć najwcześniej o godz. 20.00.
- Opuszcza się obrzęd pobłogosławienia
ognia i procesję z paschałem. Liturgia rozpoczyna się w prezbiterium przy ustawionym wcześniej paschale. Kapłan
przygotowuje paschał tak, jak podano w mszale, a po jego zapaleniu śpiewa się
Orędzie wielkanocne.
- Liturgia słowa odbywa się według zwykłego porządku, ze zmniejszoną
ilością czytań starotestamentalnych do dwóch, zgodnie z zasadami podanymi w
mszale.
- W czasie „Liturgii chrzcielnej” ma być zachowane tylko
odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Nie ma pokropienia wodą święconą.
- Nie sprawuje się sakramentu chrztu.
- Opuszcza się procesję rezurekcyjną. Zaleca się natomiast,
aby celebrans na zakończenie liturgii udzielił błogosławieństwa Najświętszym
Sakramentem w drzwiach lub przed bramą kościoła.
PORANNA MSZA REZUREKCYJNA
- Podczas
Mszy rezurekcyjnej opuszcza się procesję i przy śpiewie oraz biciu w dzwony przenosi się Najświętszy Sakrament z Grobu
Pańskiego na ołtarz w prezbiterium. Po śpiewie hymnu Ciebie, Boga,
wysławimy i błogosławieństwie, które może zostać udzielone w drzwiach lub przed bramą kościoła, sprawuje się
Mszę Świętą według zwykłego porządku.
- Nie
stosuje się pokropienia wodą święconą.
+Wiesław Mering, Biskup Włocławski
Ks. Artur Niemira, kanclerz Kurii
Włocławek, 28 marca 2020 roku
(L.dz. 382/2020)